این ادّعا که دولت برای همگان مطلوب است، از ویژگیهای ثابت بیشتر نظریههای مربوط به دولت است. تصویری که آنها از زندگی بدون حکومت و «حالت طبیعی» ارائه میکنند تصویری تیره و پرمشکل است. به عبارت دیگر، در ضرورت وجود دولت برای جامعه، جز معدودی، هیچکس تردید ندارد. امام علی نیز به این امر اشاره مینمایند که: «لابدّ للنّاس من امیرٍ برٍّ أو فاجرٍ؛ جامعه بشری باید دارای دولت و حکومت باشد؛ چه این دولت نیکو و صالح باشد و چه ناصالح». اما به اقرار دانشمندان علم سیاست، دولت یکی از بغرنجترین مفاهیم این علم است. پیچیدگی مفهوم دولت، از آنجا ناشی میشود که اساساً بر سر آن چیزی که باید تحت این عنوان تعریف شود، توافق چندانی وجود ندارد. اختلاف نظرها بیش از هر چیز به سبب گوناگونی تلقیها در مورد سرشت دولت مربوط است. ایا دولت عنوانی برای مجموعه نهادهای حاکم است؟ ایا ساختی از حاکمیت قانونی است؟ یکی از اجزای جامعه است؟ این سؤالات و پاسخهای متفاوتی که به هر کدام داده شده، کار مطالعه «دولت» را مشکل کرده است.
این مشکل در اندیشه سیاسی شیعه پیچیدهتر هم میشود؛ چرا که علاوه بر پیچیدگی مفهوم دولت، برداشتها و تعاریف خاصی از آن در اندیشه سیاسی شیعه ارائه شده است.
به هر جهت، آنچه در این نوشته مورد بحث قرار خواهیم داد، در پاسخ به این سؤال است که منشأ دولت و مبانی مشروعیت آن در اندیشه سیاسی شیعه چیست؟
برای ورود به بحث به سابقه پیدایش دولت، ضرورت آن و مفهوم عام مشروعیت خواهیم پرداخت. با اینکه در طول قریب به 1400 سال، هیچ حکومتی که مبتنی بر آرای سیاسی شیعه باشد تشکیل نشده و تا قرنها، نظریات سیاسی شیعه از سوی علما و اندیشمندان طرح نگردیده، در قرون اخیر، اندیشههای سیاسی شیعه و نظریات فقها و اندیشمندان در باب دولت نُضج گرفته و رو به رشد و بالندگی گذاشته است. در اندیشه سیاسی شیعه، منشأ قدرت و دولت، بیهیچ اختلافی، از آن خداوند است و مبانی مشروعیت دولت معصوم نیز به خداوند باز میگردد. اما در عصر غیبت، از نظر اندیشمندان و فقها، مبانی مشروعیت یا الهی است، یا الهی ـ مردمی. اما مسأله مورد تأکید این نوشته مبنای مشروعیت در نسبت با اصل عدالت و اجرای آن از سوی حاکم است. اگر فقیه و یا هر کس دیگر بتواند اصل مهمّ و اساسی عدالت را اجرا کند، میتواند توأمان از مشروعیت الهی و مردمی برخوردار باشد.
در گفتوگوهای عمومی، مفهوم دولت را در معناهای گوناگون به کار میبرند. بسیاری از نویسندگان، مفاهیم «دولت» و «حکومت» را به یک معنا استعمال میکنند. به عبارت دیگر، در پارهای از تعاریف، دولت مترادف با حکومت و در برخی تعاریف، صفت مشخصکننده و یکی از عناصر آن بیان است. از مجموع تعاریفی که درباره دولت ارائه شده، میتوان به طور خلاصه به تعریفهای زیر اشاره کرد:
1) تعریف حقوقی: دولت واحدی است که ویژگیهای جمعیت، حکومت، سرزمین و حاکمیت را داشته باشد.
2) تعریف فلسفی: دولت دارای یک هدف اصلی است. در این تعریف، با مفاهیمی چون ویژگیهای ضروری و بسنده دولت، کمال مطلوب، دولت خوب یا دولت کامل روبهرو هستیم. از لحاظ فلسفی، سه مکتب فکری وجود دارد:
الف) دولت برای ایجاد هماهنگی میان اجزای گوناگون و ضروری جامعه به وجود آمده است.
ب) دولت در نتیجه قراردادی اجتماعی به وجود آمده است.
ج) دولت در نتیجه مبارزه میان نیروهای متضاد اجتماعی پدیدار شده است.
3 ) تعریف سیاسی دولت بر پایه کمال مطلوب فیلسوفان قرار ندارد؛ بلکه بر واقعیتهایی استوار است که در گذشته، اکنون و آینده وجود دارند. در این تعریف، گفته میشود که جامعه، از صورتبندیهای بسیار ساده آن تا گونههای بسیار پیچیدهاش، بر پایه تغییرات نظام تولید رشدیافته است.
استراتژی های واکنشی با پدیده دزدی دریایی
این مقاله بر آن است تا موضوع دزدی دریایی را از منظر استراتژی های واکنشی ملی و بین المللی مرور کند . امروزه تهدیدات کشتیرانی تجاری توسط دزدان دریایی به معضل بسیار مهمی تبدیل شده است. سازمان ها و نهادهای بین المللی با انجام تمهیداتی نسبت به موضوع واکنش نشان می دهند. اقدام نیروهای نظامی چند ملیتی و نیز کنوانسیون حق مداخله کشورهای صاحب پرچم برای آزادسازی کشتی گروگان گرفته شده و مبارزه با دزدان دریایی از جمله مباحثی هستند که در این موضوع مطرح است. به طور کلی دزدی دریایی پدیده جدیدی نیست اما امروزه مشکلی در منطقه خلیج عدن، دریای سرخ و شرق کشور سومالی، به علت مسایل داخلی سومالی ، تهدیدات و تعرضات جدی به کشتیرانی ، تجاری صورت می گیرد. در این همین راستا کشتی های ایرانی نیز با این مشکل مواجه شده اند و دزدان دریایی تعدادی از کشتی ها را تهدید و بعضی از آنها را به گروگان گرفت شده اند.
انگیزش شغلی
سال های 1975-1950
پیدایش نظریه
رایان و اسمیت از صاحب نظران و محققین دهه 1950 با رد نظریه های دیگر از جمله رفتار گرایی و روانکاوی که انگیزش شغلی را تحت الشعاع قرار می دادند خواستار ارائه نظریه های عمومی انگیزشی توسط روان شناسان صنعتی/سازمانی شدند. نظریه هایی که در آنها به خواسته ها امیال ، تمایلات و تجربیات فرد توجه شود.
1) خشنودی شغلی و عملکرد شغلی
ویتلس(1953) انگیزش را با عملکرد شغلی و روحیه برابر می دانست. بر این اساس کارکن مولد کارکنی است که دارای انگیزش مثبت نسبت به شغل خویش است. بنابراین یک متغیر اصلی مورد علاقه روانشناسان صنعتی /سازمانی روحیه یا خشنودی کارکن بود. اما تحقیقات توسط محققین دیگر از جمله وروم (1964) رابطه بین خشنودی و عملکرد را بررسی و میزان آن را ناچیز (14/0) برآورد نموند.
2)
رابطه فرد – سازمان
رابطه بین فرد و سازمان:
فرد باید احساس کند بیش از آنچه که در اختیار سازمان می گذارد ، از سازمان دریافت می کند و سازمان نیز باید احساس کند که بیش از آنچه که در اختیار فرد می گذارد، از فرد دریافت می کند. در این نقطه سنیرژی رخ می دهد . سنیرژی به معنی اینکه میزان رضایتمندی فرد از سازمان و سازمان از فرد بیش از آنچه که هست جلوه می کند.
رابطه فرد و سازمان در چهار مرحله مورد توجه قرار می گیرد:
الف ) رابطه بین فرد و سازمان پیش از استخدام
رابطه فرد و سازمان پیش از استخدامسازمان فرد
ب ) رابطه فرد و سازمان حین استخدام
سازمان فرد
ج ) رابطه فرد و سازمان پس از استخدام
فردسازمان
د ) رابطه فرد و سازمان پس از ترک سازمان
سازمان فرد
1.